ตรวจสอบข้อมูลโดย : ผศ.พญ.ดิษจี ลุมพิกานนท์
กุมารแพทย์ สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล
อาการลูกแหวะนม คือ อาการปกติของเด็กเล็กที่คุณแม่ทุกคนต้องเจอ เพราะเป็นอาการที่เกิดจากระบบการย่อยอาหารของเด็กเล็กที่ยังไม่สมบูรณ์ กล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่เป็นลิ้นที่อยู่ระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหารอาจยังปิดไม่สนิท เมื่อเด็กกินอาหารมากเกินกว่าที่กระเพาะอาหารจะรับได้ น้ำนมจึงไหลย้อนกลับ แม้ไม่ใช่อาการที่ร้ายแรงมากนัก แต่คุณแม่ก็ไม่ควรมองข้าม และอาการนี้ก็สร้างความกังวลใจให้คุณแม่ไม่น้อย ที่คุณแม่ควรรู้คืออาการแหวะนี้สามารถลดให้น้อยลงได้ด้วยวิธีต่างๆ ดังนี้
นมสูตรย่อยง่ายที่มีโปรตีนผ่านการย่อยบางส่วนนั้น เมื่อโปรตีนสัมผัสกับน้ำย่อยในกระเพาะจะเกิดเป็นเม็ดนมขนาดเล็กลง จึงผ่านลงไปในลำไส้ได้ง่าย ของเหลวจะไม่ค้างในกระเพาะจึงไม่ค่อยมีนมไหลย้อนกลับ ลูกจะไม่แหวะออกมา
นอกจากนี้นมสูตรย่อยง่าย เพื่อให้ทารกกินแล้วสบายท้องไม่ร้องโยเยนั้น ได้ปรับลดปริมาณน้ำตาลแลคโตสลง ซึ่งจะลดปัญหาในกรณีที่ทารกย่อยน้ำตาลแลคโตสได้จำกัด แต่ได้ปริมาณน้ำตาลแลคโตสเพียงพอสำหรับสมองของทารกที่กำลังเติบโต และยังช่วยให้จุลินทรีย์ในลำไส้ใหญ่ทำงาน ทำให้อุจจาระเด็กนิ่มด้วย
แม้อาการแหวะนมจะเป็นเรื่องปกติที่สามารถเกิดขึ้นได้กับเด็กทุกคน โดยเฉพาะในเด็กแรกเกิดที่ระบบการย่อยอาหารยังไม่สมบูรณ์ กล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่เป็นลิ้นอยู่ระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหารอาจยังปิดไม่สนิท หากคุณแม่ป้อนนมลูกจนอิ่มมากเกินไป ก็อาจทำให้น้ำนมที่อยู่ในกระเพาะไหลย้อนกลับขึ้นมาจนลูกต้องแหวะนม แต่มีอาการแหวะของทารกบางอย่างที่ที่ผิดปกติ เพราะอาจนำไปสู่อาการอื่นที่รุนแรงคือ อาการแหวะนมที่มีอาการมากจนลูกน้ำหนักไม่ขึ้น ลูกร้องไห้บ่อย ร้องกวนงอแง ไม่กินนมทั้งที่หิว ไอหรือสะอึกขณะดูดนม แหวะมีสีเหลือง น้ำดีหรือเลือดปน มีภาวะแทรกซ้อนในระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ สำลัก หายใจหอบ เพราะอาจเสี่ยงต่อการเกิดภาวะกรดไหลย้อน (GERD) คุณแม่ต้องนำลูกไปพบคุณหมอเพื่อวินิจฉัยให้ละเอียดต่อไปค่ะ
เมื่อได้ใช้เทคนิคต่างๆ ดังกล่าวแล้ว คุณแม่ก็ไม่ควรกังวลใจมากเกินไป ขอให้ใจเย็นๆ ค่ะ เพราะปัญหาลูกแหวะนม โดยทั่วไปแล้วจะค่อยๆ ดีขึ้นในช่วง 6-7 เดือน ในกรณีที่ลูกแหวะนมมาก ก็อาจจะพบอาการนี้จนเด็กอายุ 10-12 เดือน แล้วอาการแหวะนมนี้ก็จะเริ่มน้อยลงในเดือนที่ 12 และมักจะหยุดเมื่ออายุ 18 เดือน ซึ่งเป็นเวลาที่ระบบการย่อยและระบบทางเดินอาหารของลูกน้อยแข็งแรงแล้ว
การดูแลอย่างใส่ใจจากคุณแม่ อาการแหวะนมของลูกจะค่อยๆ ลดลงได้ ที่สำคัญ คุณแม่ต้องใจเย็นและให้เวลากับร่างกายลูกในการเจริญเติบโตไปตามวัยด้วยนะคะ