อาการครรภ์เป็นพิษเริ่มแรก สังเกตทัน รับมือได้ ทารกปลอดภัย

เลือกอ่านตามหัวข้อ

• อาการครรภ์เป็นพิษเริ่มแรก
• ตรวจเจอครรภ์เป็นพิษกี่เดือน
• วิธีป้องกันไม่ให้ครรภ์เป็นพิษ

หนึ่งในภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยงต่อทารกในครรภ์สูงมากก็คือภาวะที่เรียกว่า “ครรภ์เป็นพิษ” ซึ่งคุณแม่จะต้องหมั่นสังเกตอาการทางสุขภาพและสัญญาณความผิดปกติต่าง ๆ อย่างใกล้ชิด เพื่อจะได้สามารถรับมือได้อย่างทันท่วงทีในกรณีที่คุณแม่มีอาการครรภ์เป็นพิษ บทความนี้จาก Enfa มีสาระน่ารู้เกี่ยวกับภาวะครรภ์เป็นพิษในขณะตั้งครรภ์มาฝากค่ะ

อาการครรภ์เป็นพิษเริ่มแรก 

โดยทั่วไปแล้วอาการครรภ์เป็นพิษมักจะเกิดขึ้นในช่วงที่คุณแม่มีอายุครรภ์ตั้งแต่ 20 สัปดาห์ขึ้นไป หรืออายุครรภ์ตั้งแต่ 5 เดือนขึ้นไปค่ะ ดังนั้น จึงถือว่าเป็นระยะสำคัญที่คุณแม่จะต้องหมั่นสังเกตอาการทางสุขภาพของตัวเองให้ดีว่าเข้าข่ายที่จะมีภาวะครรภ์เป็นพิษหรือไม่

สำหรับคุณแม่มือใหม่ อาจสงสัยกันว่า “ครรภ์เป็นพิษมีอาการอย่างไร” หรือ “คนท้องที่มีภาวะครรภ์เป็นพิษมีอาการยังไง” ซึ่งคุณแม่สามารถสังเกตสัญญาณทางสุขภาพต่าง ๆ ที่จะนำไปสู่ความเสี่ยงของครรภ์เป็นพิษได้ ดังนี้

• คุณแม่มีความดันโลหิตสูงเกินกว่า 140/90 มิลลิเมตรปรอท
  
• ตรวจพบระดับโปรตีนสูงในปัสสาวะ

นี่เป็นจุดสังเกตของอาการครรภ์เป็นพิษเริ่มแรก ซึ่งจะเห็นได้ว่าไม่ใช่กลุ่มอาการที่สามารถสังเกตเห็นได้ในทันทีจนกว่าจะเริ่มทำการวัดความดันหรือตรวจปัสสาวะ

อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่พบว่าเริ่มมีอาการอย่างหนึ่งอย่างใดดังที่กล่าวไปข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยหาความเสี่ยงของภาวะครรภ์เป็นพิษทันที เนื่องจากเป็นภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ที่ส่งผลกระทบต่อแม่และเด็ก จึงจำเป็นจะต้องได้รับการตรวจวินิจฉัย การประเมินความเสี่ยง ได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง

อาการครรภ์เป็นพิษ 8 เดือน

อาการครรภ์เป็นพิษใกล้คลอด มักจะปรากฎกลุ่มอาการที่สามารถพบเห็นได้อย่างชัดเจนก็ต่อเมื่ออาการอยู่ในระดับรุนแรงไปแล้ว หรือเริ่มที่จะส่งผลเสียต่อสุขภาพแล้ว ซึ่งอาการครรภ์เป็นพิษที่เริ่มรุนแรงและคุณแม่สังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน ได้แก่

1. คุณแม่มีอาการบวมตามร่างกายเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะบริเวณมือและเท้า
   จู่ ๆ น้ำหนักตัวของคุณแม่ก็เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทั้ง ๆ ที่ใช้ชีวิตตามปกติ โดยคุณแม่จะมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นเดือนละประมาณ 1.5-2 กิโลกรัม
   
2. คุณแม่มีอาการปวดศีรษะรุนแรง และยาแก้ปวดธรรมดาไม่สามารถบรรเทาอาการปวดลงได้
   
3. คุณแม่เริ่มมีอาการสายตาพร่ามัว มองไม่ค่อยเห็น หรือมีแสงวาบ
   
4. คุณแม่รู้สึกคลื่นไส้และอาเจียน
   
5. คุณแม่มีอาการปวดท้อง จุกเสียดท้องบริเวณลิ้นปี่อย่างรุนแรง แม้จะกินยาแล้วแต่อาการก็ไม่ดีขึ้น
   
6. คุณแม่รู้สึกอ่อนเพลีย ไม่สบายตัว
   
7. คุณแม่ตรวจพบว่ามีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ หรือมีภาวะเม็ดเลือดแตก
   
8. คุณแม่เริ่มหายใจไม่ออก หายใจลำบาก เนื่องจากมีปริมาณน้ำในปอดสูงขึ้น

ตรวจเจอครรภ์เป็นพิษกี่เดือน

ภาวะครรภ์เป็นพิษจะเริ่มปรากฎขึ้นเมื่อคุณแม่มีอายุครรภ์ตั้งแต่ 20 สัปดาห์ หรือเมื่อมีอายุครรภ์ได้ 5 เดือนขึ้นไปค่ะ

อย่างไรก็ตาม ในระยะแรกนั้นอาการครรภ์เป็นพิษมักไม่ค่อยรุนแรง และคุณแม่อาจจะคิดว่าเป็นอาการปกติของคนท้อง จึงไม่ได้แจ้งต่อแพทย์ และไม่ได้รับการตรวจหาความผิดปกติตั้งแต่ระยะแรก ทำให้เมื่อตรวจพบอีกครั้ง คุณแม่บางท่านก็มีภาวะครรภ์เป็นพิษที่อยู่ในระดับรุนแรงและวิกฤติไปเสียแล้ว

ดังนั้น การหมั่นสังเกตร่างกายตนเองอย่างใกล้ชิดและสม่ำเสมอ จึงถือเป็นเรื่องสำคัญสำหรับคุณแม่ ควรหมั่นตรวจวัดความดันโลหิตสูง หรือเข้ารับการตรวจคัดกรองปัสสาวะ เพื่อหาความเสี่ยงของครรภ์เป็นพิษตั้งแต่เนิ่น ๆ เผื่อในกรณีที่คุณแม่มีความเสี่ยงสูงจริง ๆ แพทย์จะได้ทำการรับมืออย่างทันท่วงที เพื่อช่วยให้คุณแม่ตั้งครรภ์และคลอดทารกออกมาได้อย่างปลอดภัยค่ะ

ครรภ์เป็นพิษรักษาอย่างไร

การรักษาภาวะครรภ์เป็นพิษที่ดีที่สุด ก็คือการคลอดบุตรค่ะ อย่างไรก็ตาม แพทย์อาจวินิจฉัยวิธีการรักษาไปตามระดับความรุนแรงของครรภ์เป็นพิษก่อนค่ะ หากตรวจพบตั้งแต่ในระยะแรกที่ยังไม่รุนแรงและยังไม่ส่งผลกระทบอันตรายมากนัก แพทย์อาจรักษาด้วยการให้ยา และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตของคุณแม่ เพื่อลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจากภาวะครรภ์เป็นพิษ

แต่ถ้าหากคุณแม่มาพบแพทย์ด้วยภาวะครรภ์เป็นพิษในระดับที่รุนแรงมากแล้ว และมีอายุครรภ์อยู่ในไตรมาสสาม หรือใกล้คลอด แพทย์จะทำการเร่งคลอดทันที เพื่อรักษาชีวิตของทารกในครรภ์เอาไว้
แต่ถ้าหากอายุครรภ์ของคุณแม่ยังไม่ถึงกำหนดคลอด แพทย์อาจวินิจฉัยให้คุณแม่ต้องรับการรักษาตัวและพำนักอยู่ที่โรงพยาบาลจนกว่าทารกในครรภ์จะอยู่ในช่วงอายุครรภ์ที่สามารถกระตุ้นให้เกิดการคลอดก่อนกำหนดได้อย่างปลอดภัย และเพื่อให้แพทย์ได้ทำการตรวจรักษาคุณแม่ได้อย่างใกล้ชิด และพร้อมรับมือทันทีเมื่อเกิดกรณีฉุกเฉินขึ้น

วิธีป้องกันไม่ให้ครรภ์เป็นพิษ 

วิธีป้องกันภาวะครรภ์เป็นพิษ จะต้องทำร่วมกันหลายอย่างตั้งแต่วินาทีแรกที่คุณแม่รู้ตัวว่าตั้งครรภ์ ดังนี้

• ไปฝากครรภ์ให้เร็วที่สุด
  

การฝากครรภ์ถือเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะแพทย์จะได้ทำการตรวจร่างกาย ตรวจสอบประวัติการเจ็บป่วยและการใช้ยาของคุณแม่ และให้คำแนะนำในการดูแลตนเองอย่างเหมาะสม เพื่อให้คุณแม่ตั้งครรภ์และคลอดทารกได้อย่างปลอดภัย

มากไปกว่านั้น การไปฝากครรภ์ตั้งแต่เนิ่น ๆ บางครั้งคุณแม่สามารถที่จะทราบความเสี่ยงต่อสุขภาพการตั้งครรภ์ได้ตั้งแต่ตอนไปฝากครรภ์เลยด้วยซ้ำ และแพทย์สามารถที่จะวินิจฉัยแนวทางการรับมือกับความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนได้อย่างทันท่วงทีอีกด้วย

• สังเกตตัวเองอยู่เสมอ
  

คุณแม่ควรหมั่นสังเกตร่างกายต่าง ๆ ของตนเองอย่างสม่ำเสมอ เช่น รู้สึกตัวบวมขึ้นบ้างหรือเปล่า ช่วงนี้ตาพร่าบ่อยขึ้นไหม น้ำหนักตัวพุ่งสูงกว่าเดิมมากแค่ไหน ลูกดิ้นน้อยลงหรือเปล่า เป็นต้น การหมั่นจับอาการผิดสังเกตของตนเอง อาจช่วยรักษาชีวิตของแม่และทารกในครรภ์ได้อย่างทันท่วงที หากว่าอาการดังกล่าวเป็นภาวะความผิดปกติที่รุนแรงจริง ๆ

หรือต่อให้คุณแม่กังวลว่าจะเป็นสัญญาณที่ผิดปกติ แต่พอไปพบแพทย์แล้วเป็นเรื่องปกติ ก็ไม่เป็นไรค่ะ อย่างน้อยเราก็ได้ทราบว่าลูกน้อยในครรภ์ยังปลอดภัย 

เพราะสำหรับการตั้งครรภ์นั้น การคิดเผื่อสถานการณ์ที่เลวร้ายที่สุดอาจเป็นเรื่องที่จำเป็น ถึงแม้คุณแม่จะเข้าใจผิดไปเอง อย่างไรเสียก็ย่อมดีกว่าการมองข้ามสัญญาณเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่เป็นสัญญาณอันตรายต่อการตั้งครรภ์ และไม่สามารถรักษาได้อย่างทันท่วงทีค่ะ

• ดูแลสุขภาพเป็นอย่างดี
  

หากคุณแม่ตรวจพบว่ามีความดันโลหิตสูงบ่อย ๆ ซึ่งเป็นสัญญาณความเสี่ยงต่อภาวะครรภ์เป็นพิษ คุณแม่จะต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินและการใช้ชีวิตให้เหมาะสมทันที เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะครรภ์ฦเป็นพิษในระดับรุนแรง ควรสอบถามกับแพทย์ว่าจะต้องปรับลดหรือเพิ่มโภชนาการ
อย่างไร ครรภ์เป็นพิษห้ามกินอะไร ควรออกกำลังกายแบบไหนถึงจะเหมาะสม เพราะการมีสุขภาพที่ดี ก็จะช่วยให้ทารกในครรภ์แข็งแรงมากขึ้น ความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ก็ลดลง

• ไปพบแพทย์ตามกำหนดทุกครั้ง
  

ไปฝากครรภ์แล้ว หมั่นสังเกตร่างกายอยู่เสมอ สิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้ามเลยก็คือ การไปพบแพทย์ตามนัดอย่างเคร่งครัดค่ะ เพื่อที่แพทย์จะได้ตรวจพัฒนาการเจริญเติบโตของลูกได้อย่างสม่ำเสมอ 
มากไปกว่านั้น แพทย์ยังสามารถที่จะตรวจพบความผิดปกติทั้งต่อคุณแม่และทารกในครรภ์ได้อย่างใกล้ชิด และหาทางรับมือที่เหมาะสมได้อย่างทันท่วงทีอีกด้วย

อนาคตที่ดีที่สุดของลูกน้อย เริ่มต้นด้วยโภชนาการผ่านคุณแม่ 

ช่วงตั้งครรภ์เป็นช่วงเวลาสำคัญที่คุณแม่ต้องให้ความใส่ใจกับอาหารการกินเป็นพิเศษ เนื่องจากโภชนาการที่เหมาะสมไม่เพียงแต่ช่วยเสริมสร้างสุขภาพของคุณแม่เอง แต่ยังส่งผลโดยตรงต่อพัฒนาการและการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์อีกด้วย 

มากไปกว่านั้น การกินอาหารที่ครบถ้วน หลากหลาย มีประโยชน์ ในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยจนเกินไป ก็จะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนในขณะตั้งครรภ์ และยังช่วยให้ลูกน้อยได้รับสารอาหารที่จำเป็นต่อการพัฒนาอย่างสมวัย

อาหารที่คุณแม่ตั้งครรภ์ควรให้ความสำคัญ ได้แก่ อาหารที่ครบ 5 หมู่ ประกอบด้วย โปรตีน จากเนื้อสัตว์ ไข่ นม และพืชตระกูลถั่ว ซึ่งมีส่วนช่วยในการเจริญเติบโตของทารกและเสริมสร้างกล้ามเนื้อ และลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนและความพิการของทารกในครรภ์ด้วย

ซึ่งนอกจากการกินอาหารให้หลากหลายแล้ว คุณแม่ยังสามารถเสริมโภชนาการในแต่ละวันด้วยนมสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์และให้นมบุตร เพื่อให้ได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนตามที่ร่างกายต้องการ ไม่ว่าจะเป็น ดีเอชเอ โฟเลต โคลีน และแคลเซียม