นมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก เอนฟาสนับสนุนให้คุณแม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือนไปจนถึง 2 ปี หรือนานกว่าตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO) Enfa Smart Club พร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลคุณแม่และลูกน้อย ด้วยการมอบข้อมูลโภชนาการและพัฒนาการลูกน้อยแต่ละวัย ที่เป็นประโยชน์และเชื่อถือได้ผ่านเว็บไซต์ enfababy.com

เด็กขาดธาตุเหล็ก ภาวะที่พบบ่อยและข้อควรรู้สำหรับคุณแม่

Enfa สรุปให้

  • เด็กขาดธาตุเหล็ก อาจเกิดจากการได้รับธาตุเหล็กจากอาหารไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดงได้ไม่เพียงพอตามความต้องการ และทำให้เกิดภาวะเลือดจางได้ นอกจากนี้ เด็กที่ขาดธาตุเหล็กอาจเกิดจากการเป็นโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย และการเสียเลือดได้เช่นกัน
  • ค่าธาตุเหล็กในเลือดปกติของลูกน้อยในแต่ละช่วงวัยจะแตกต่างกันตามอายุที่มากขึ้น โดยเด็กผู้หญิงในช่วงวัยรุ่นจะต้องการธาตุเหล็กมากกว่าช่วงวัยอื่นๆ เพราะมีการเสียเลือดขณะเป็นประจำเดือน
  • ลูกขาดธาตุเหล็ก อาการโดยทั่วไปมักมีอาการตัวซีด อ่อนเพลีย ไม่มีเรี่ยวแรง มือเท้าเย็น เบื่ออาหาร หายใจไม่สม่ำเสมอ โดยหากพบอาการเหล่านี้ ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษาต่อไป ซึ่งแพทย์อาจจะมีการสั่งจ่ายยาบำรุงเลือดให้กับลูกน้อย

เลือกอ่านตามหัวข้อ

 

ภาวะขาดธาตุเหล็กเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้ทั่วไปในเด็กในวัย 6 เดือน - 3 ปี จนไปถึงช่วงวัยรุ่น ภาวะนี้ทำให้เกิดภาวะเลือดจางในเด็กได้ ซึ่งอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยสามารถแบ่งสาเหตุได้ตามช่วงวัยได้ดังนี้

 

เด็กวัยทารก

สาเหตุเด็กขาดธาตุเหล็กในวัยทารก สามารถเกิดได้จากสาเหตุเหล่านี้ ได้แก่

  • เด็กทารกที่คลอดก่อนกำหนดหรือมีน้ำหนักตัวแรกเกิดน้อย
  • เด็กที่ดื่มนมวัวหรือนมแพะก่อนอายุ 1 ขวบ
  • เด็กที่ไม่ได้รับธาตุเหล็กที่เพียงพอจากอาหารตามวัยทารก (Solid food)
  • เด็กที่ดื่มนมผสมที่ไม่ได้เสริมธาตุเหล็ก

 

เด็กโต

สาเหตุเด็กขาดธาตุเหล็กในวัยทารก สามารถเกิดขึ้นได้จากสาเหตุเหล่านี้ ได้แก่

  • เด็กที่ดื่มนมวัว นมแพะ หรือนมถั่วเหลืองในปริมาณมากเกินไป
  • เด็กที่เป็นโรคติดเชื้อเรื้อรัง
  • เด็กที่สัมผัสกับสารตะกั่ว
  • เด็กที่น้ำหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน
  • เด็กที่ทานอาหารที่มีธาตุเหล็กน้อยกว่าที่ร่างกายต้องการ

นอกจากนี้ เด็กวัยรุ่นเพศหญิงก็มีความเสี่ยงต่อภาวะขาดธาตุเหล็กมากกว่า เนื่องจากสูญเสียเลือดในช่วงมีประจำเดือน

 

เด็กขาดธาตุเหล็กอันตรายไหม


ร่างกายของลูกน้อยจำเป็นต้องได้รับธาตุเหล็กที่เพียงพอต่อความต้องการ เพื่อให้สมองมีพัฒนาการที่เหมาะสมตามวัย ภาวะการขาดธาตุเหล็กในระดับที่ไม่รุนแรงจะยังไม่ส่งผลกระทบที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพของลูกน้อย

แต่ในกรณีที่ทารกขาดธาตุเหล็กเป็นเวลานาน จะทำให้ร่างกายมีธาตุเหล็กไม่เพียงพอต่อการผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดงอย่างฮีโมโกบิน และทำให้ฮีมาโทคริตหรือค่าความเข้มข้นของเลือดลดลง นำไปสู่การเกิดภาวะเลือดจาง เสี่ยงต่อการติดเชื้อต่างๆ และป่วยได้ง่ายกว่าปกติ อีกทั้งยังกระทบต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย ทำให้ลูกน้อยโตช้ากว่าเด็กในวัยเดียวกัน

 

ค่าธาตุเหล็กในเลือดปกติ อยู่ที่เท่าไหร่


การกินอาหารที่มีธาตุเหล็ก หรือการรับยาเสริมธาตุเหล็ก ในกรณีที่แพทย์แนะนำให้ใช้ยาด้วยนั้น จะช่วยให้ค่าธาตุเหล็กในเลือดเป็นไปตามปกติ โดยปริมาณธาตุเหล็กในเด็ก ที่ลูกน้อยควรได้รับต่อวัน แบ่งตามช่วงวัยได้ดังนี้

  • อายุ 7-12 เดือน ควรได้รับธาตุเหล็ก 11 มิลลิกรัม
  • อายุ 1-3 ปี ควรได้รับธาตุเหล็ก 7 มิลลิกรัม
  • อายุ 4-8 ปี ควรได้รับธาตุเหล็ก 10 มิลลิกรัม
  • อายุ 9-13 ปี ควรได้รับธาตุเหล็ก 8 มิลลิกรัม
  • อายุ 14-18 ปี ในผู้หญิง ควรได้รับธาตุเหล็ก 15 มิลลิกรัม
  • อายุ 14-18 ปี ในผู้ชาย ควรได้รับธาตุเหล็ก 11 มิลลิกรัม

 

ลูกขาดธาตุเหล็ก อาการ เป็นอย่างไร


โดยทั่วไปภาวะขาดธาตุเหล็กจะไม่มีอาการแสดงให้เห็นอย่างเด่นชัดมากนัก แต่อาจจะเริ่มสังเกตเห็นอาการผิดปกติที่เป็นสัญญาณของภาวะนี้ก็ต่อเมื่อลูกน้อยมีอาการของภาวะโลหิตจางซึ่งเกิดจากการที่ขาดธาตุเหล็กนานเกินไปจนทำให้เกิดภาวะนี้ขึ้น โดยอาการเด็กขาดธาตุเหล็ก จะแตกต่างกันไปตามระดับความรุนแรง และอาจมีอาการดังต่อไปนี้

  • ลูกมีอาการตัวซีด บริเวณเหงือก ริมฝีปาก เปลือกตาด้านใน หรือฐานเล็บ
  • ปากแห้งแตก และอาจมีอาการเจ็บ อ้าปากกว้างมากไม่ได้
  • อ่อนเพลีย ไม่มีเรี่ยวแรง
  • มือเท้าเย็น
  • เบื่ออาหาร
  • หายใจไม่สม่ำเสมอ
  • มีการเจริญเติบโตช้าและมีพัฒนาการที่ช้ากว่าปกติ
  • ลูกมีปัญหาด้านพฤติกรรม หรืออารมณ์เสียง่ายกว่าปกติ
  • ติดเชื้อง่าย ป่วยบ่อย
  • อยากกินอะไรที่ไม่มีคุณค่าทางสารอาหารหรือสิ่งที่ไม่ใช่อาหาร เช่น น้ำแข็ง แป้ง ดิน ฝุ่น 

 

ลูกขาดธาตุเหล็ก ดูแลอย่างไรดี


คุณพ่อคุณแม่สามารถดูแลภาวะขาดธาตุเหล็กในเด็ก ได้ด้วยการดูแลด้านโภชนาการของลูกน้อยอย่างเหมาะสม สำหรับวัยทารก ควรให้ลูกกินอาหารตามวัยทารกที่อุดมไปด้วยธาตุเหล็ก เช่น เนื้อบด ถั่วบด

นอกจากนี้ ในวัย 1 - 5 ขวบ ควรดื่มนมวัวไม่เกินปริมาณ 24 ออนซ์ หรือ 710 มิลลิลิตรต่อวัน เนื่องจากปริมาณแคลเซียมที่ได้รับจากนมวัวที่มากเกินความต้องการ จะเข้าไปขัดขวางการดูดซึมธาตุเหล็กของร่างกาย

สำหรับเด็กโต ที่บ้านอาจให้ลูกกินอาหารที่อุดมไปด้วยธาตุเหล็ก เช่น เนื้อแดง ปลา ถั่ว ผักใบเขียวอย่างคะน้า ปวยเล้ง ตำลึง บรอกโคลี และเลือกอาหารที่มีวิตามินซีสูงอย่างผลไม้ในสกุลส้ม แคนตาลูป สตรอว์เบอร์รี่ พริกหยวก มะเขือเทศ หรือผักสีเขียวเข้ม ให้ลูกกินเป็นประจำ ก็จะช่วยให้ได้รับธาตุเหล็กและสารอาหารอื่น ๆ อย่างเพียงพอ

 

ยาธาตุเหล็กทารก


ธาตุเหล็กช่วยลำเลียงออกซิเจนจากปอดไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย การให้ยาธาตุเหล็กทารกจะช่วยให้เซลล์เม็ดเลือดแดงมีความสมบูรณ์และทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังส่งเสริมการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน โดยคุณหมออาจแนะนำให้ลูกน้อยรับยาเสริมเป็นเวลา 6-8 สัปดาห์ จนกระทั่งระดับเซลล์เม็ดเลือดแดงขึ้นมาสู่ระดับปกติ

 

ลูกขาดธาตุเหล็ก กับข้อควรรู้สำหรับคุณพ่อคุณแม่


ข้อควรรู้สำหรับคุณพ่อคุณแม่เกี่ยวกับภาวะขาดธาตุเหล็ก เพื่อเป็นแนวทางในการดูแลและป้องกันการภาวะขาดธาตุเหล็ก มีดังนี้

  • เด็กที่คลอดตามกำหนดไม่จำเป็นต้องรับยาเสริมธาตุเหล็ก เนื่องจากได้รับสารอาหารชนิดนี้เพียงพอแล้วว่าได้รับเพียงพอจากที่แม่กินขณะท้อง
  • เด็กที่มีน้ำหนักแรกคลอดน้อยกว่าเกณฑ์ต้องรับยาเสริมธาตุเหล็ก โดยคุณหมอจะกำหนดว่าลูกควรได้รับในปริมาณเท่าไหร่และนานแค่ไหน
  • เด็กอายุประมาณ 1-3 ปี ที่ดื่มนมวัวมากกว่า 24 ออนซ์ต่อวัน มีความเสี่ยงเกิดภาวะขาดธาตุเหล็ก ดังนั้นจึงควรดื่มนมวัวในปริมาณที่เหมาะสมตามที่ร่างกายต้องการ
  • สำหรับเด็กโตในกรณีที่จำเป็นต้องได้รับยาเสริมธาตุเหล็ก อาจจะให้รับประทานร่วมกับอาหารที่มีวิตามินซีสูง เช่น ส้ม เพราะวิตามินซีจะช่วยให้ร่างกายดูซึมธาตุเหล็กได้ดียิ่งขึ้น
  • การทานยาเสริมธาตุเหล็กอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงบางอย่างในเด็กบางคน เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องผูก คุณพ่อคุณแม่อาจดูแลเบื้องต้นด้วยการให้ยาในขนาดที่เหมาะสม หรือให้ยาพร้อมอาหารเพื่อลดอาหารคลื่นไส้และปวดท้อง ควรให้ลูกดื่มน้ำให้เพียงพอและทานผลไม้ที่มีเส้นใยเพื่อลดอาการท้องผูก

 

นมแม่ที่มี MFGM เพื่อ IQ และทักษะสมองเพื่อความสำเร็จ EF ที่เหนือกว่า


คุณพ่อคุณแม่รู้ไหมคะว่า เด็กจะมีพัฒนาการ IQ และทักษะสมองเพื่อความสำเร็จ EF ที่เหนือกว่าตั้งแต่ยังเล็กได้นั้น นอกจากการฝึกฝน เลี้ยงดู และอบรมสั่งสอนแล้ว การใส่ใจกับโภชนาการตั้งแต่ลูกยังเล็ก โดยเฉพาะในช่วง 5 ปีแรกของชีวิตนั้น ถือว่าเป็นการปูพื้นฐานที่สำคัญ ซึ่งจะช่วยให้ลูกพร้อมเติบโตมาเป็นเด็กที่ทั้งฉลาดทางความคิดและฉลาดทางอารมณ์

โดยโภชนาการที่สำคัญที่ลูกน้อยควรได้รับก็คือนมแม่ เพราะในนมแม่มีสารอาหารอย่าง MFGM หนึ่งเดียวที่มีงานวิจัยรองรับว่า* ช่วยให้มี IQ และ EF ที่เหนือกว่าตั้งแต่ 5 ขวบปีแรก ให้ลูกพร้อมกว่าเมื่อถึงวัยเข้าเรียน โดย MFGM ในนมแม่ เป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างเส้นใยประสาท (Myelin Sheath) และเพิ่มประสิทธิภาพในการส่งสัญญาณประสาทเชื่อมต่อระหว่างเซลล์สมอง ทำให้สมองทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถเรียนรู้และจดจำได้ดียิ่งขึ้น

*สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินีและศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย. นมแม่กับการพัฒนาทักษะสมองส่วน Executive Function. 2561

 

ไขข้อข้องใจเรื่องลูกน้อยขาดธาตุเหล็ก กับ Enfa Smart Club


ลูกมือเท้าซีด เป็นอาการขาดธาตุเหล็กในเด็กหรือเปล่า

ลูกมือเท้าซีดอาจเป็นหนึ่งในสัญญาณของอาการขาดธาตุเหล็กในเด็กได้ หากคุณพ่อคุณแม่พบว่าลูกน้อยมีอาการนี้ร่วมกับอาการอื่นๆ เช่น วิงเวียนศีรษะ อ่อนเพลีย ไม่มีแรง มือเท้าเย็น เจ็บป่วยหรือติดเชื้อบ่อยๆ งอแง หงุดหงิดง่ายกว่าปกติ ควรพาลูกไปพบคุณหมอเพื่อตรวจและรับการรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป

 

เล็บเด็กขาดธาตุเหล็กเป็นยังไง

ลักษณะเล็บของเด็กขาดธาตุเหล็ก อาจมีลักษณะผิดแปลกไปจากปกติและสังเกตเห็นได้ ดังนี้
เล็บรูปช้อน: เล็บด้านข้างยกตัวสูงกว่าบริเวณตรงกลางของเล็บ คล้ายช้อน
เล็บเปราะ: เล็บเป็นเส้นหรือรอยยาว ฉีกง่าย มีลักษณะบิ่นหรือแตก

 

ลูกซีด ขาดธาตุเหล็ก กินยาหายไหม

คุณพ่อคุณแม่อาจกังวลว่าภาวะขาดธาตุเหล็กของลูกน้อยจะสามารถให้รักษาหายได้ไหม โดยทั่วไปแล้ว ภาวะโลหิตจางจากการได้รับธาตุเหล็กในอาหารไม่เพียงพอ สามารถรักษาได้ค่ะ

โดยหากเกิดในเด็กเล็ก สามารถรักษาได้ด้วยการให้ยาหรือนมเสริมธาตุเหล็ก ส่วนในกรณีที่เป็นเด็กโต สามารถรักษาได้ด้วยการให้ยาเสริมธาตุเหล็กร่วมกับการรับประทานอาหารจำพวกธาตุเหล็กและอาหารในหมวดหมู่อื่น ๆ ให้ครบถ้วนตามที่ร่างกายต้องการ ก็จะช่วยให้อาการกลับมาปกติได้

แต่หากภาวะขาดธาตุเหล็กของลูกน้อยเกิดจากสาเหตุอื่นๆ เช่น โรคธาลัสซีเมีย ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรมที่สามารถตรวจคัดกรองได้ตั้งแต่ 12 เดือนหลังคลอด คุณพ่อคุณแม่ควรพาลูกน้อยไปพบคุณหมอเฉพาะทางเพื่อทำการรักษาต่อไป
 

 

* นมแม่เป็นอาหารที่ดีที่สุดสำหรับทารก
Enfa Smart Club สนับสนุนให้คุณแม่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่าง
เดียวอย่างน้อย 6 เดือนและให้นมแม่ควบคู่อาหารตามวัยอีก 2 ปี หรือนานกว่านั้น ตามคำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO)
Enfa Smart Club พร้อมเป็นส่วนหนึ่งในการดูแลคุณแม่และลูกน้อย ด้วยการมอบข้อมูลโภชนาการและพัฒนาการลูกน้อยแต่ละวัย ที่เป็นประโยชน์และเชื่อถือได้ ผ่านเว็บไซต์ enfababy.com

คุณกำลังเข้าถึงเนื้อหาจากผู้ให้บริการภายนอกเกี่ยวกับการซื้อหรือ เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ของบริษัท มี้ด จอห์นสัน นิวทริชัน (ประเทศไทย) จำกัด​

กรุณากดยืนยันเพื่อดำเนินการต่อ

Line TH
Shopee TH Lazada TH Join Enfamama