Enfa สรุปให้
เลือกอ่านตามหัวข้อ
• น้ำหนักทารกในครรภ์บอกอะไร
• เช็กน้ำหนักทารกในครรภ์
• ตารางน้ำหนักทารกในครรภ์
• น้ำหนักเด็กแรกเกิด
• น้ำหนักทารกในแต่ละเดือน
• ไขข้อข้องใจเรื่องน้ำหนักทารกกับ Enfa Smart Club
เมื่ออายุครรภ์มากขึ้น น้ำหนักของทารกในครรภ์ก็จะเพิ่มขึ้นตามไปด้วย ซึ่งน้ำหนักของทารกในครรภ์นั้นก็ไม่เพียงแต่บอกว่าทารกมีน้ำหนักเท่าไหร่ แต่ยังหมายรวมถึงทารกมีขนาดตัวที่เติบโตสมวัยหรือไม่ มีความเสี่ยงต่อสุขภาพหรือไม่ หรือมีแนวโน้มที่จะเกิดอันตรายก่อนที่จะถึงกำหนดคลอดหรือไม่ แต่น้ำหนักทารกสำคัญเช่นนั้นได้อย่างไร มาหาคำตอบกันได้ที่บทความนี้จาก Enfa ค่ะ
น้ำหนักของลูก เป็นมากกว่าการบอกให้ทราบว่าขณะนี้ลูกหนักเท่าไหร่ แต่น้ำหนักยังบอกอีกด้วยว่าลูกมีพัฒนาการเป็นไปตามวัยหรือไม่ หรือมีความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพใด ๆ หรือไม่ เพราะหากน้ำหนักน้อยเกินไปก็อาจเป็นสัญญาณของ:
แต่ถ้าน้ำหนักมากเกินไปก็อาจเป็นสัญญาณของ:
ซึ่งน้ำหนักของเด็กนั้นควรจะเป็นไปตามวัยตั้งแต่อยู่ในครรภ์ ทารกในครรภ์ควรจะมีน้ำหนักเป็นไปตามลำดับของอายุครรภ์ จนกระทั่งคลอดออกมาก็ควรจะมีน้ำหนักแรกเกิดตามเกณฑ์ และแม้ว่าเด็กจะเจริญวัยขึ้นเรื่อย ๆ แต่น้ำหนักก็ไม่ควรจะต่ำกว่าหรือมากกว่าเกณฑ์
วิธีดูน้ำหนักลูกในครรภ์ สามารถคำนวณได้จากหลากหลายวิธี ดังนี้
การเช็กน้ำหนักแม่ตั้งครรภ์ เป็นอีกหนึ่งวิธีที่นำมาใช้คำนวณน้ำหนักของทารกในครรภ์
อย่างไรก็ตาม วิธีการคำนวณจากน้ำหนักของมารดานั้น อาจจะคำนวณได้ดีกับขนาดตัวของทารก แต่ไม่สามารถคาดคะเนหรือคำนวณหาน้ำหนักที่แม่นยำของทารกในครรภ์ได้
การวัดความสูงของยอดมดลูก พบว่ามีความเชื่อมโยงกับน้ำหนักของทารกในครรภ์ได้ ถ้าหาก:
อย่างไรก็ตาม นี่เป็นเพียงน้ำหนักที่ได้จากการคาดคะเนเท่านั้น ซึ่งเมื่อเทียบกับน้ำหนักของทารกแรกเกิดจริง ๆ แล้ว ถือว่ามีความคลาดเคลื่อนไปจากน้ำหนักจริงของทารกแรกเกิดอยู่พอสมควร
มากไปกว่านั้น การคาดคะเนน้ำหนักทารกนั้นยังทำได้แค่เพียงช่วงใกล้คลอดเท่านั้น ไม่สามารถจะนำมาคาดคะเนน้ำหนักของทารกในครรภ์ได้ รวมถึงยังไม่ได้มีความแม่นยำสูงสุดในการคำนวณน้ำหนักของทารกแรกเกิดด้วย แต่เป็นวิธีที่ช่วยให้พอจะคาดคะเนน้ำหนักของทารกได้เบื้องต้นเท่านั้น
การอัลตร้าซาวด์เป็นอีกวิธีหนึ่งที่ใช้ในการคำนวณน้ำหนักของทารกในครรภ์ ทั้งยังสามารถเห็นขนาดของทารกในครรภ์ได้อย่างชัดเจน รวมถึงสามารถมองเห็นเพศของทารกได้อีกด้วย
อย่างไรก็ตาม การอัลตร้าซาวด์ก็ไม่ได้ให้ผลอย่างแม่นยำในเรื่องของน้ำหนักทารก ซึ่งอาจจะคลาดเคลื่อนจากน้ำหนักจริงของทารกมากกว่า หรือน้อยกว่าน้ำหนักจริง 1 ปอนด์ (0.45 กิโลกรัม หรือ 453.5 กรัม ) แต่ก็ไม่ใช่ว่าการอัลตร้าซาวด์หาน้ำหนักลูกจะไม่แม่นยำเสียทีเดียว
เพียงแต่ว่าความแม่นยำนั้นจะอยู่ในช่วงครึ่งแรกของการตั้งครรภ์ เพราะทารกยังมีขนาดตัวที่เล็ก สามารถวัดหรือคำนวณได้ง่าย แต่ในช่วงไตรมาสสุดท้าย โดยเฉพาะในช่วงใกล้คลอด การหาน้ำหนักทารกในครรภ์จากการอัลตร้าซาวด์จะมีความคลาดเคลื่อนสูง
น้ำหนักของทารกในครรภ์แต่ละสัปดาห์จะมีการขึ้น-ลง หรือคงที่ที่ไม่เท่ากัน ซึ่งก็ขึ้นอยู่ที่หลายปัจจัย ทั้งน้ำหนักตัวของคุณแม่ สุขภาพของคุณแม่ อาหารการกินของคุณแม่ ไปจนถึงโรคภัยไข้เจ็บ หรือกรรมพันธุ์ ปัจจัยเหล่านี้ล้วนแล้วแต่มีผลต่อน้ำหนักทารกในครรภ์ทั้งสิ้น
อย่างไรก็ตาม น้ำหนักของทารกในครรภ์ตั้งแต่สัปดาห์แรก ไปจนถึงสัปดาห์ที่ 40 ควรจะเป็นดังนี้
หากทารกในครรภ์มีท่าทีที่จะมีขนาดตัวใหญ่กว่าปกติ หรือมีน้ำหนักมากกว่าที่ควรจะเป็นนั้น อาจเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็น
ซึ่งการที่ทารกในครรภ์มีขนาดตัวใหญ่กว่าปกติ หรือมีน้ำหนักมากกว่าเกณฑ์ ทารกอาจเสี่ยงที่จะเป็นเบาหวานหรือโรคอ้วนในเด็กตั้งแต่แรกคลอด และคุณแม่มีแนวโน้มที่จะต้องมีการผ่าคลอด เนื่องจากทารกอาจมีขนาดตัวใหญ่เกินกว่าที่จะคลอดธรรมชาติได้ ซึ่งการผ่าคลอดก็อาจจะมีผลข้างเคียงในเรื่องของการพักฟื้น หรือสุขภาพหลังการผ่าตัดที่อาจจะไม่เหมือนเดิม
ทารกในครรภ์ที่มีน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ หรือมีขนาดตัวที่เล็กกว่าที่ควรจะเป็น มักจะมีสาเหตุหลัก ๆ มาจากการได้รับออกซิเจนและสารอาหารไม่เพียงพอ
ในส่วนของออกซิเจนไม่เพียงพอนั้น มักมีปัญหามาจากการที่มีปริมาณเลือดไปหล่อเลี้ยงรกน้อยกว่าที่ควรจะเป็น เมื่อเลือดไปถึงรกน้อยลง ก็ทำให้ทารกได้รับออกซิเจนน้อยลงไปด้วย
กรณีที่ทารกตัวเล็กหรือมีน้ำหนักน้อย ยังอาจเกิดจากปัจจัยอื่น ๆ เช่น
ซึ่งเมื่อคุณแม่ได้รับการวินิจฉัยว่าทารกในครรภ์มีน้ำหนักตัวหรือมีขนาดตัวน้อยกว่าเกณฑ์ที่ควรจะเป็น ควรจะไปพบแพทย์ในทันที เพื่อรับการวินิจฉัยเพิ่มเติม และรับการรักษา ตลอดจนปรึกษาความเสี่ยงต่อสุขภาพแม่และทารกในครรภ์
โดยปกติทารกแรกเกิดนั้นจะมีน้ำหนักตัวเฉลี่ยอยู่ที่ 2.5 - 3.5 กิโลกรัม หากน้ำหนักตัวแรกเกิดน้อยกว่า 2.5 กิโลกรัม ให้ถือว่าน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน
เรื่องน้ำหนักของลูกนั้นเป็นเรื่องที่คุณแม่เป็นกังวลอยู่ไม่น้อย กลัวน้ำหนักตัวจะน้อย ตัวเล็กเกินไปบ้าง หรืออาจจะกลัวว่าลูกจะมีน้ำหนักมากเกิน จนอ้วนเกินไปบ้าง ซึ่งการที่ทารกมีน้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่าเกณฑ์ อาจมีสาเหตุได้จากหลายปัจจัย เช่น มารดามีโรคประจำตัว การติดเชื้อระหว่างตั้งครรภ์ หรือ ภาวะรกเสื่อม ซึ่งแพทย์จะทำการหาสาเหตุเพื่อวินิจฉัยภาวะที่ทำให้ทารกมีน้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่าเกณฑ์
อย่างไรก็ตาม การที่ทารกเกิดมาแล้วจะมีน้ำหนักเท่าไหร่นั้น อาจไม่สำคัญเท่ากับทารกมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นในเกณฑ์ที่เหมาะสมตามวัย น้ำหนักทารกแต่ละคนนั้นไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับกรรมพันธุ์ ถ้าพ่อแม่ตัวเล็กลูกก็อาจมีแนวโน้มจะตัวเล็กน้ำหนักน้อย อาหารการกินที่ลูกได้รับซึ่งก็คือนมที่ลูกกินนั่นเอง
มากไปกว่านั้น คุณแม่ไม่ควรกังวล เพราะแม้ลูกจะตัวเล็กน้ำหนักตัวต่ำกว่ามาตรฐานเมื่อแรกคลอด แต่หากหลังจากนั้นน้ำหนักลูกขึ้นตามเกณฑ์แสดงว่าลูกมีการเจริญเติบโตที่ดี สิ่งนี้ต่างหากที่สำคัญ ไม่ใช่น้ำหนักเมื่อแรกคลอด
เพื่อจะได้รู้ถึงน้ำหนักของลูกที่ช่วยบ่งชี้ถึงการเจริญเติบโตของลูก ช่วงตั้งแต่แรกเกิดจนถึงอายุ 1 ขวบ คุณแม่ควรพาลูกไปพบกุมารแพทย์ตามที่แพทย์นัด ซึ่งตามปกติ จะนัดดูน้ำหนักทารกช่วง 2-3 วันหลังคลอด เมื่อทารกอายุ 1 เดือน และทุกๆ 2 เดือน เพื่อติดตามน้ำหนัก ติดตามพัฒนาการ และให้วัคซีน หากทารกมีการเจริญเติมโตช้า แพทย์อาจนัดถี่กว่านั้น
การดูว่าลูกมีการเจริญเติบโตที่เหมาะสมหรือไม่นั้น สามารถดูได้จากน้ำหนักตัวว่าเพิ่มขึ้นในเกณฑ์ที่เหมาะสมหรือไม่ เพราะน้ำหนักตัวของทารกแต่ละคนไม่เท่ากัน ซึ่งคุณแม่สามารถตรวจสอบเกณฑ์การเพิ่มน้ำหนักของลูกแต่ละวัยได้ดังนี้
เมื่อทารกคลอดออกมาแล้ว สิ่งหนึ่งที่คุณแม่จะต้องคอยดูแลควบคู่ไปกับพัฒนาการที่สมวัยก็คือ น้ำหนักตัวของลูก เพื่อให้ลูกได้เติบโตสมวัย พร้อมทั้งร่างกายและพร้อมต่อการเรียนรู้ในอนาคต
ซึ่งน้ำหนักของทารกวัยแรกเกิด - 12 เดือน ควรจะเป็นดังนี้
หากคุณแม่ตรวจดูแล้วพบว่าน้ำหนักลูกขึ้นน้อยกว่าเกณฑ์ ลองใช้วิธีเพิ่มน้ำหนักลูกด้วยวิธีต่อไปนี้ดูค่ะ
หากลูกยังกินนมแม่ คุณแม่ต้องแน่ใจว่าได้ให้ลูกเพียงพอและให้ลูกดูดนมจนเขาอิ่ม พยายามอย่าดึงปากลูกออกเต้านมจนกว่าลูกจะอิ่ม และคายหัวนมออกมาเอง และให้ลูกดูดนมบ่อยขึ้น นอกจากจะทำให้ลูกได้กินนมมากขึ้นแล้วยังช่วยกระตุ้นการสร้างน้ำนมให้คุณแม่ด้วย ส่วนเด็กที่กินนมผงก็ควรให้ลูกกินนมที่ชงตามปริมาณที่ผลิตภัณฑ์แนะนำให้หมดในแต่ละครั้ง
อย่างไรก็ตาม หากคุณแม่ให้นมลูกบ่อยและนานแล้วพบว่าน้ำนมแม่ยังมีไม่พอจนน้ำหนักลูกไม่ขึ้นตามเกณฑ์ ควรปรึกษาแพทย์ หรือคลินิกนมแม่ ซึ่งสามารถให้คำแนะนำและช่วยเหลือได้ หากยังแก้ปัญหาไม่ได้ ก็อาจเลือกนมผงเสริม เพื่อให้ลูกได้รับปริมาณนมที่เพียงพอต่อการเจริญเติบโต โดยควรเลือกนมผงที่มีสารอาหารใกล้เคียงนมแม่ เช่น มี MFGM สารอาหารสำคัญที่พบในน้ำนมแม่ ดีเอชเอ กรดไขมันที่ช่วยเสริมสร้างพัฒนาการทางสมอง และมีใยอาหารสุขภาพอย่าง พีดีเอ็กซ์ และ กอส ที่ช่วยให้ลูกมีการขับถ่ายที่ดี
หากลูกมีอายุเกินกว่า 6 เดือน ซึ่งเป็นวัยที่รับอาหารเสริมได้แล้ว การให้ลูกกินอาหารบ่อยขึ้น จะช่วยให้ลูกได้พลังงานเพิ่ม และน้ำหนักจะค่อยๆ ขึ้นด้วย โดยคุณแม่อาจจัดให้ลูกกินอาหารมื้อเล็ก ๆ หลายมื้อใน 1 วัน พร้อมทั้งอาหารว่างและนม
การพักผ่อนนอนหลับของเด็กก็มีส่วนช่วยทำให้ลูกมีน้ำหนักตามเกณฑ์ ดังนั้นคุณแม่ควรให้ลูกได้กลางวันและนอนกลางคืนยาวนานขึ้น
เด็กที่มีน้ำหนักตัวสูงขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วง 2 ปีแรก ถือว่ามีน้ำหนักมากกว่าเกณฑ์ ซึ่งมีแนวโน้มของความเสี่ยงต่อสุขภาพสูงกว่าเด็กในวัยเดียวกันที่น้ำหนักไม่ได้พุ่งสูงจนมากกว่าเกณฑ์ปกติ
เด็กที่มีน้ำหนักมากกว่าเกณฑ์ตั้งแต่ 2 ปีแรก มีความเสี่ยงต่อโรคอ้วนในเด็กสูงมาก ซึ่งการเป็นโรคอ้วนก็จะพ่วงเอาโรคเรื้อรังอื่น ๆ ตามมาด้วย ไม่ว่าจะเป็น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง ซึ่งโรคเรื้อรังเหล่านี้หากตรวจพบได้ตั้งแต่เด็ก ก็มีความเสี่ยงสูงที่เด็กจะร่างกายไม่แข็งแรง เติบโตไม่สมวัย
ดังนั้น หากน้ำหนักของลูกมีแนวโน้มที่จะต่ำกว่าเกณฑ์หรือมากกว่าเกณฑ์ ควรพาลูกไปพบกุมารแพทย์เพื่อเข้ารับการวินิจฉัย และแนวทางการรักษา เพื่อให้เด็กมีน้ำหนักตัวที่สมเกณฑ์ พร้อมต่อการเรียนรู้ในอนาคต
น้ำหนักทารกขึ้นวันละกี่กรัม
น้ำหนักของทารกในแต่ละช่วงวัยนั้นจะมีการเพิ่มขึ้นแตกต่างกัน ดังนี้
ตารางน้ำหนักทารกแฝด เหมือนตารางเกณฑ์น้ำหนักเด็กทั่วไปไหม
น้ำหนักของเด็กแฝดกับเด็กปกตินั้นค่อนข้างจะแตกต่างกัน โดยน้ำหนักของทารกแฝดนั้นจะน้อยกว่าน้ำหนักของทารกทั่วไป ยิ่งทารกแฝดในท้องมีจำนวนมาก น้ำหนักตัวของทารกแต่ละคนก็จะน้อยลงมากเท่านั้น ในขณะที่ทารกแรกเกิดโดยทั่วไปจะมีน้ำหนักอยู่ที่ 2.5 - 3.5 กิโลกรัม แต่ทารกแฝดจะมีน้ำหนักอยู่ที่ราว ๆ 2-2.5 กิโลกรัม
ท้อง 35 สัปดาห์ น้ำหนักลูกควรอยู่ที่เท่าไหร่
น้ำหนักทารก อายุครรภ์ 35 สัปดาห์ ควรจะมีน้ำหนักราว ๆ 2,400 กรัม
เกณฑ์น้ำหนักทารกแรกเกิดปกติ คือเท่าไหร่
ทารกแรกเกิดจะมีน้ำหนักตัวเฉลี่ยอยู่ที่ 2.5 - 3.5 กิโลกรัม หากน้ำหนักตัวแรกเกิดน้อยกว่า 2.5 กิโลกรัม ให้ถือว่าน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน
ทารกในครรภ์น้ำหนักขึ้นสัปดาห์ละกี่กรัม
น้ำหนักของทารกในครรภ์จะเพิ่มขึ้นในแต่ละสัปดาห์ไม่เท่ากัน โดยในช่วง:
น้ำหนักทารก 1 เดือนควรขึ้นเท่าไหร่
ทารกแรกเกิดช่วงอายุ 0-3 เดือน น้ำหนักควรเพิ่มขึ้นเดือนละ 600-900 กรัม และเมื่อครบ 3 เดือน น้ำหนักตัวควรเพิ่มขึ้นประมาณ 2- 2.5 กิโลกรัม
สูตรการคาดคะเนน้ำหนักทารกในครรภ์คืออะไร
การคาดคะเนน้ำหนักของทารกในครรภ์ คือ การประเมินว่าน้ำหนักของทารกในครรภ์ในแต่ละสัปดาห์นั้นเป็นเท่าไหร่ เพื่อประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพของทารกในครรภ์ และหาแนวทางในการดูแลครรภ์ให้อยู่รอดปลอดภัยไปจนกระทั่งคลอด
ซึ่งการคาดคะเนน้ำหนักทารกในครรภ์นี้ต้องใช้ข้อมูลหลายอย่างประกอบกัน ตั้งแต่ ขนาดตัวทารก การประเมินน้ำหนักครรภ์มารดา และการอัลตร้าซาวด์เพื่อหาสัดส่วนทารกในครรภ์ โดยการวัดความยาวของทารก (CRL), การวัดความกว้างของศีรษะทารก (BPD), การวัดเส้นรอบวงศีรษะ (HC), การวัดเส้นรอบท้อง (AC), การวัดความยาวกระดูกต้นขา (FL)
เพิ่มน้ำหนักลูกในครรภ์แบบเร่งด่วนและปลอดภัย คุณแม่ควรทำอย่างไร
อาหารการกิน ถือเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ทารกได้รับลสารอาหารที่เพียงพอต่อการเจริญเติบโต ควบคู่ไปกับการมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดีของคุณแม่ ก็จะช่วยให้ทารกมีสุขภาพที่ดีได้
แต่ในกรณีที่ทารกในครรภ์มีน้ำหนักตัวน้อยแล้วต้องการจะเพิ่มน้ำหนักลูกอย่างเร่งด่วนนั้น ก็ต้องบอกว่าไม่มีการเพิ่มน้ำหนักลูกในครรภ์แบบเร่งด่วน สิ่งสำคัญคือหากรู้ว่าลูกมีน้ำหนักตัวน้อยกว่าที่ควรจะเป็น หรือแม่มีน้ำหนักตัวก่อนและระหว่างตั้งครรภ์ที่น้อยมาก และแม้อายุครรภ์จะมากขึ้นแต่ก็ยังไม่สามารถเพิ่มน้ำหนักขึ้นได้ ควรไปพบแพทย์โดยเร็วที่สุด เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยและรับแนวทางในการดูแลตัวเองและทารกในครรภ์
References
- Healthline. What’s the Average Baby Weight by Month?. [Online] Accessed https://www.healthline.com/health/parenting/average-baby-weight. [12 May 2022]
- Healthline. Is My Bigger Baby Healthy? All About Baby Weight Gain. [Online] Accessed https://www.healthline.com/health/baby/fat-babies#concerns. [12 May 2022]
- Parents. How Big Is My Baby This Week? Here's Your Baby Fruit Size Chart. [Online] Accessed https://www.parents.com/pregnancy/week-by-week/how-big-is-your-baby-thi…?. [12 May 2022]
- Parents. How Your Pregnancy Weight Directly Affects Your Baby's Size. [Online] Accessed https://www.parents.com/pregnancy/my-body/pregnancy-health/how-your-pre…. [12 May 2022]
- Baby Center. Growth chart: Fetal length and weight, week by week. [Online] Accessed https://www.babycenter.com/pregnancy/your-body/growth-chart-fetal-lengt…. [12 May 2022]
- Baby Center. Average fetal length and weight chart. [Online] Accessed https://www.babycentre.co.uk/a1004000/average-fetal-length-and-weight-c…. [12 May 2022]
- Precious Glimpse. How do sonographers determine my baby’s weight and is it accurate?. [Online] Accessed https://preciousglimpse.com.au/ultrasoundbabysweight/. [12 May 2022]
- Mayo Clinic. Fetal macrosomia. [Online] Accessed https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fetal-macrosomia/symptom…. [12 May 2022]
- Lucile Packard Children's Hospital Stanford. Small for Gestational Age. [Online] Accessed https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=small-for-gestati…. [12 May 2022]
- The Bump. Average Birth Weight for Twins, Triplets and Quads?. [Online] Accessed https://www.thebump.com/a/average-birth-weight-for-multiples. [12 May 2022]
- วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 ปี. ความสัมพันธ์ระหว่างระดับความสูงยอดมดลูก กับการคาดคะเนน้ำหนักทารกในครรภ์ในผู้คลอดครรภ์ครบกำหนด. [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RHPC9Journal/article/view/251624. [12 พฤษภาคม 2022]
- มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. การคาดคะเนน้ำหนักทารกในครรภ์ (Estimate fetal weight). [ออนไลน์] เข้าถึงได้จาก https://w1.med.cmu.ac.th/obgyn/lecturestopics/topic-review/5812/. [12 พฤษภาคม 2022]
บทความแนะนำสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์
