วิธีนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้มาให้ลูกกิน

ตรวจสอบข้อมูลโดย : ผศ.พญ.ดิษจี ลุมพิกานนท์
กุมารแพทย์ สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล

Enfa สรุปให้

• การนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้มาให้ลูกกินนั้นเป็นเป็นเรื่องสำคัญที่คุณแม่ต้องใส่ใจ เพราะไม่อย่างนั้นลูกอาจท้องเสียจากการจัดการน้ำนมที่ไม่ถูกสุขลักษณะ หรือไม่ได้รับสารอาหารในน้ำนมแม่อย่างที่คุณแม่ตั้งใจไว้

• ก่อนนำนมที่แช่ไว้ให้ลูกรับประทานต้องอุ่นน้ำนมก่อน และควรนำออกมาแช่ไว้ในตู้เย็นธรรมดาประมาณ 1 วัน

• คุณแม่บางคนมีน้ำนมไม่พอที่จะปั๊มนมทำสต็อกแช่แข็งเก็บไว้ให้ลูกกิน คุณแม่อาจลองพยาบามเพิ่มปริมาณน้ำนมด้วยการปั๊มนมให้ถี่ขึ้น หรือปั๊มนมหลังจากที่ลูกดูดเต้าไปแล้ว แต่หากยังไม่เพียงพอ คุณแม่สามารถเลือกนมผงที่มีสารอาหารใกล้เคียงนมแม่ให้ลูกกินเสริมน้ำนมแม่ได้

คุณแม่ที่ให้นมลูกทุกคนเมื่อกลับไปทำงานจะปั๊มนม ทำสต็อกน้ำนมไว้เพื่อให้ลูกกินในระหว่างวันที่แม่ไปทำงาน โดยเขียนวันเวลาที่เก็บน้ำนมแม่ไว้แล้วนำไปแช่ช่องฟรีซในตู้เย็น จากนั้นก็ค่อยๆ ทยอยนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้มาให้ลูกกินในช่วงที่คุณแม่ไปทำงาน เพื่อความปลอดภัยของลูกและเพื่อให้ลูกได้รับสารอาหารในน้ำนมแม่ให้มากที่สุด คุณแม่ควรให้ความสำคัญกับการนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้ให้ลูกกิน

การนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้มาให้ลูกกิน : เรื่องสำคัญที่แม่ต้องใส่ใจ

การนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้มาให้ลูกกินนั้นเป็นเป็นเรื่องสำคัญที่คุณแม่ต้องใส่ใจ เพราะไม่อย่างนั้นลูกอาจท้องเสียจากการจัดการน้ำนมที่ไม่ถูกสุขลักษณะ หรือไม่ได้รับสารอาหารในน้ำนมแม่อย่างที่คุณแม่ตั้งใจไว้ ซึ่งการนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้มาให้ลูกกินนั้นทำได้ดังนี้

• นำนมแม่ที่แช่ก่อนออกมาให้ลูกกินก่อนตามวันที่เขียนไว้ในหน้าถุงเก็บน้ำนม โดยคุณแม่ควรแยกเก็บเป็นมื้อๆ เขียนวันที่และเวลาที่ปั๊มกำกับไว้ จะได้รู้ว่าต้องกินขวดหรือถุงไหนก่อน

• ในกรณีที่เป็นนมแช่แข็ง ให้เอานมจากช่องแช่แข็งลงมาไว้ช่องตู้เย็นธรรมดาล่วงหน้า 1 คืน เพื่อให้นมละลายไปเอง (ถ้า 1 คืนไม่พอ นมละลายไม่หมด ให้เอาลงมารอไว้นานกว่านั้น) นมที่เอาลงมาไว้ที่ช่องตู้เย็นธรรมดาแล้ว จะเก็บได้อีก 24 ชั่วโมง และไม่ควรนำกลับไปแช่แข็งอีก

• เอานมที่ละลายแล้วออกจากตู้เย็นมาวางไว้นอกตู้เย็นให้ค่อยๆ หายเย็นไปเอง โดยส่วนใหญ่มักใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมงก็จะกินได้เลย นมที่วางไว้นอกตู้เย็นนี้อยู่ได้นาน 4-6 ชั่วโมง

• หากลูกน้อยร้องไห้อยากกินนมเลย แต่นมยังเย็นอยู่ ให้นำขวดนมเย็นนั้นแกว่งในน้ำธรรมดาประมาณ 2-3 นาที ก็ให้ลูกกินได้เลย

การอุ่นน้ำนมแม่ก่อนให้ลูกกิน

• ก่อนอุ่น ให้ละลายน้ำนมแม่แช่แข็งด้วยการนำมาแช่ในตู้เย็นช่องธรรมดาก่อนล่วงหน้า 1 คืน

• ถ้าลูกชอบกินนมแบบอุ่นๆ ให้อุ่นขวดนมในหม้อหรือเครื่องอุ่นนม แต่ห้ามอุ่นน้ำนมโดยตรงบนเตาหรือไมโครเวฟ เพราะจะทำลายสารอาหารที่อยู่ในนม ลูกจะไม่ได้รับประโยชน์จากสารอาหารที่มีในน้ำนมแม่อย่างที่ควรจะได้

• ถ้าลูกชอบกินนมแบบเย็นๆ คุณแม่เพียงแต่เขย่าให้ไขมันที่แยกชั้นละลายเข้ากันแล้วป้อนลูกได้เลย หรือนำมาแช่หรือแกว่งในน้ำธรรมดาก่อนป้อนก็ได้

• ไม่ควรปล่อยให้นมแช่แข็งละลายเองที่อุณหภูมิห้อง ถ้าลืมเอามาแช่ในตู้เย็นช่องธรรมดาและต้องการให้ละลายเร็ว ให้แช่ในน้ำธรรมดาจนเป็นอุณหภูมิปกติ แล้วจึงเปลี่ยนเป็นแช่น้ำอุ่น

• น้ำนมแม่ที่นำมาอุ่นแล้วและลูกกินไม่หมดให้ทิ้งไป ไม่นำกลับมาแช่เย็นหรือกินในมื้อต่อไปอีก

• ในกรณีนมที่เก็บมีปริมาณมาก ให้แบ่งออกมาแค่พอใช้ และนมที่เหลือในตู้เย็นยังเก็บได้ต่ออีก 24 ชั่วโมง จึงควรกะปริมาณนมที่นำมาอุ่นหรือละลายให้พอเหมาะกับการกินของลูกในแต่ละมื้อ เพื่อไม่ต้องทิ้งนมหากลูกกินไม่หมด ซึ่งปริมาณนมที่นำมาอุ่นหรือละลายให้พอเหมาะคือ:

  • ปกติเด็กจะกินนม 150 cc. ต่อน้ำหนักตัว 1 กก. ต่อวัน
  • ถ้าเด็กหนัก 6 กก. กินนมทุก 2-3 ชั่วโมง เท่ากับกินวันละ 10 มื้อ
  • ปริมาณน้ำนมทั้งหมด 150 x 6 = 900 cc.
  • เด็กกินนม 10 มื้อๆ ละ 90 cc. ฉะนั้นควรอุ่นนมป้อนให้เด็ก ประมาณ 90 cc. ในแต่ละมื้อเพื่อไม่เหลือนมทิ้งถ้ากินไม่หมด

คุณแม่จะเห็นว่า การนำน้ำนมแม่ที่แช่ไว้มาให้ลูกกินเป็นเรื่องสำคัญและมีรายละเอียดที่ต้องใส่ใจ ทั้งนี้ก็เพื่อให้ลูกได้รับสิ่งที่ดีที่สุดจากน้ำนมแม่นั่นเองค่

ถ้าน้ำนมแม่ไม่พอทำอย่างไรดี

คุณแม่บางคนมีน้ำนมไม่พอที่จะปั๊มนมทำสต็อกแช่แข็งเก็บไว้ให้ลูกกิน คุณแม่อาจลองพยาบามเพิ่มปริมาณน้ำนมด้วยการปั๊มนมให้ถี่ขึ้น หรือปั๊มนมหลังจากที่ลูกดูดเต้าไปแล้ว แต่หากยังไม่เพียงพอ คุณแม่สามารถเลือกนมผงที่มีสารอาหารใกล้เคียงนมแม่ให้ลูกกินเสริมน้ำนมแม่ได้ เช่น นมที่มีสารอาหาร MFGM ซึ่งเป็นเยื่อหุ้มอนุภาคไขมันในน้ำนมแม่ ซึ่งเยื่อหุ้มนี้ช่วยให้เซลล์ไขมันคงรูปอยู่ได้ในน้ำนม MFGM ประกอบด้วยสารอาหารต่างๆ ที่พบในนมแม่ เช่น โปรตีนต่างๆ และไขมันเชิงซ้อน ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นสารที่มีประโยชน์ส่งผลดีต่อร่างกายและสมองเด็ก, ดีเอชเอ กรดไขมันไม่อิ่มตัวชนิดสายโซ่ยาว ที่พบมากในเยื่อหุ้มสมองและจอประสาทตา ถือเป็นสารอาหารที่มีความจำเป็นต่อพัฒนาการทางสมองและการเรียนรู้ของเด็ก

อีกทั้ง งานวิจัยทางคลินิกพบว่า เด็กที่ได้รับ MFGM ร่วมกับดีเอชเอ มีระดับคะแนนพัฒนาการทางสติปัญญาสูงกว่าเด็กที่ได้รับดีเอชเอ เพียงอย่างเดียว นอกจากนั้นจากการทดลองในห้องปฏิบัติการ เพื่อศึกษาการทำงานของ MFGM พบว่า เมื่อใช้สารอาหาร MFGM ทำงานร่วมกับดีเอชเอ ที่เวลา 21 วัน จะช่วยเพิ่มโอกาสการเชื่อมต่อเซลล์สมองมากกว่าการใช้ดีเอชเอ เพียงอย่างเดียว

รวมทั้งผสมใยอาหารสุขภาพที่ช่วยในการขับถ่ายอย่างเช่น พีดีเอ็กซ์ (PDX) และ กอส (GOS) ซึ่งเป็นอาหารของจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้ จึงส่งผลดีต่อระบบการย่อยของลูก ช่วยปรับการทำงานของลำไส้ให้สมดุล อุจจาระเด็กจึงนิ่มลง ขับถ่ายง่าย ช่วยลดอาการท้องผูกที่มักพบในเด็กที่กินนมผงได้