ดื่มน้ำอุ่น น้ำเย็น มีผลต่อน้ำนมมั้ย

ตรวจสอบข้อมูลโดย : ผศ.พญ.ดิษจี ลุมพิกานนท์
กุมารแพทย์ สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ วชิรพยาบาล

Enfa สรุปให้

• อุณหภูมิของน้ำไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำนมแม่แต่อย่างใด แต่การที่คุณแม่ไม่ดื่มน้ำหรือดื่มน้ำน้อยในระหว่างวันจะทำให้ร่างกายไม่ผลิตน้ำนมออกมาในปริมาณที่มากพอ

• เพื่อให้ร่างกายได้รับน้ำไปสร้างน้ำนมอย่างเพียงพอ คุณแม่จะดื่มน้ำอุ่นหรือน้ำเย็นก็ได้ เพราะไม่ได้ทำให้ปริมาณน้ำนมน้อยลงหรือมากขึ้น

• แม้ว่าคุณแม่ต้องดื่มน้ำให้มากขึ้นช่วงให้นมลูก แต่คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มประเภทชา กาแฟ แอลกอฮอล์ เครื่องดื่มชูกำลัง

ดื่มน้ำอุ่นหรือน้ำเย็นมีผลต่อปริมาณน้ำนมน้อยหรือมากมั้ย

คุณแม่ให้นมลูกคงเคยได้ยินคุณย่าคุณยายบอกว่า “ช่วงเวลาให้นมดื่มน้ำอุ่นไว้น้ำนมจะมีมาก ไหลได้ดี” แต่คุณแม่สายน้ำเย็นบางคนรู้สึกเหมือนร่างกายไม่สดชื่นหากดื่มน้ำอุ่น ทำให้ไม่มีความสุขระหว่างให้นมไปด้วย แถมพาลจะไม่อยากดื่มน้ำเอา คุณแม่คงอยากรู้ว่าจริงๆ แล้วการดื่มน้ำร้อนน้ำเย็นมีผลให้น้ำนมน้อยหรือมากจริงหรือไม่ เรามาหาคำตอบกันค่ะ

คุณแม่บอกว่า “ดื่มน้ำเย็นน้ำนมก็ยังเยอะอยู่”

คุณแม่หลายท่านได้บอกเล่าประสบการณ์ว่าตอนที่ตนเองดื่มน้ำเย็น ก็ไม่ได้ทำให้น้ำนมไหลน้อยลงกว่าที่เคย น้ำนมจะมากหรือน้อยขึ้นอยู่ที่คุณแม่ดื่มน้ำเพียงพอหรือเปล่า และปั๊มนมบ่อยแค่ไหน แต่ถ้ารู้สึกนอยด์ๆ ไม่สบายใจอาจจะเลือกเป็นน้ำธรรมดากับน้ำอุ่นจิบเรื่อยๆ ทั้งวันก็ได้ค่ะ เชื่อว่าพลังรักของคุณแม่ก็จะทำให้ก้าวข้ามผ่านเรื่องน้ำเย็นหรือไม่เย็นไปได้ เรื่องนี้เอาที่คุณแม่สบายใจดีกว่าค่ะ แต่อาจจะมีวันที่อยากดื่มน้ำผลไม้เย็นๆ ให้ชื่นใจก็ทำได้ค่ะ เพื่อให้คุณแม่ให้นมมีความสุขเล็กๆ น้อยๆ ในวันนั้นได้

ดื่มน้ำอุ่นน้ำเย็น มีผลต่อน้ำนมหรือไม่

อยากจะย้ำคุณแม่อีกครั้งว่าอุณหภูมิของน้ำไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำนมแม่แต่อย่างใด แต่การที่คุณแม่ไม่ดื่มน้ำหรือดื่มน้ำน้อยในระหว่างวันจะทำให้ร่างกายไม่ผลิตน้ำนมออกมาในปริมาณที่มากพอ การดื่มน้ำร้อนไม่ได้มีส่วนช่วยเพิ่มน้ำนมแม่ และการดื่มน้ำเย็นก็ไม่ได้ทำให้น้ำนมแม่ลดลงแต่อย่างใด เพราะร่างกายแม่จะผลิตน้ำนมได้ดีเมื่อมีการกระตุ้นบ่อยๆ และการกินที่ดีมีคุณภาพของคุณแม่

การกระตุ้นบ่อยๆ ด้วยการให้ลูกดูดหรือคุณแม่ปั๊ม จะช่วยเพิ่มฮอร์โมนสร้างน้ำนมโปรแลคติน ทำให้มีน้ำนมเพิ่ม การที่แม่ดื่มน้ำเย็นไม่ได้มีผลไปลดฮอร์โมนโปรแลคตินจึงไม่ลดน้ำนม และการที่คุณแม่ดื่มน้ำอุ่น ก็ไม่ได้เพิ่มฮอร์โมนโปรแลคติน หากแม่ดื่มน้ำอุ่นแต่ไม่ให้ลูกดูดกระตุ้นบ่อยๆ ก็ไม่ช่วยให้น้ำนมเพิ่มขึ้น การดื่มน้ำมากๆ และการดูดบ่อยๆ ต่างหากที่มีผลต่อการเพิ่มของปริมาณน้ำนม

อย่างไรก็ตาม คุณแม่บางคนอาจรู้สึกว่าดื่มน้ำอุ่นแล้วปั๊มน้ำนมได้มาก นั่นก็เพราะการจิบน้ำอุ่น จะช่วยให้ร่างกายรู้สึกผ่อนคลาย พอร่างกายผ่อนคลายจะช่วยให้ฮอร์โมนออกซิโทซินหลั่ง ซึ่งฮอร์โมนนี้จะกระตุ้นให้กล้ามเนื้อลานนมรอบๆ ถุงน้ำนมหดตัวให้น้ำนมที่ถูกสร้างไว้หลั่งออกมาให้ลูกน้อยได้กิน เป็นการระบายน้ำนมดีขึ้นนั่นเอง คุณแม่บางคนจึงรู้สึกว่าน้ำนมไหลดี

ดื่มน้ำเท่าไหร่ถึงจะเรียกว่าเพียงพอ

เรื่องนี้ให้คุณแม่นึกก่อนว่าร่างกายของคนเราประกอบไปด้วยน้ำมากถึง 70% ดังนั้นเมื่อมีอีกคนที่ต้องการน้ำจากเรา ก็ต้องดื่มเพิ่มมากขึ้นทดแทนส่วนที่หายไป คุณแม่ควรเพิ่มปริมาณน้ำดื่มอีก 1 ลิตรจากที่ดื่มอยู่ตามปกติ เพราะน้ำจะถูกนำไปช่วยสร้างน้ำนมแม่ ร่างกายจึงต้องการน้ำเพิ่มขึ้น

วิธีดูง่ายๆ ว่าลูกและคุณแม่ได้รับน้ำเพียงพอคือ ปัสสาวะของลูกเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน ส่วนปัสสาวะของคุณแม่ก็ต้องไม่ใช่สีเหลืองเข้ม เพราะนั่นแปลว่าร่างกายทำการเก็บกักพลังงานเอาไว้ หมายถึงว่าร่างกายคุณแม่กำลังขาดน้ำอยู่นั่นเอง

ให้นมไปด้วย ดื่มน้ำไปด้วย

คุณแม่ควรมีขวดน้ำหรือกระบอกน้ำติดตัวเอาไว้เลย จิบเรื่อยๆ เมื่อรู้สึกกระหายน้ำ แต่ทางที่ดีคือดื่มก่อนที่จะรู้สึกหิวน้ำคือดีที่สุด แปลว่าเรารักษาปริมาณน้ำในร่างกายเอาไว้ในระดับที่ดี ปริมาณน้ำต่อวันอาจจะดื่มให้ได้ราว 1.5-3 ลิตร แบ่งดื่มไปตลอดทั้งวัน รวมทั้งตอนที่กำลังให้นมด้วย มีงานวิจัยบอกว่าควรมีน้ำ 1 แก้วไว้ดื่มก่อน ระหว่าง และหลังให้นมลูก จะเป็นการเพิ่มน้ำให้ร่างกายไปสร้างน้ำนมได้ดี

คุณแม่ท่านไหนที่ไม่ค่อยชอบดื่มน้ำหรือลืมบ่อยๆ ก็ควรจะตั้งเวลาในมือถือเตือนเอาไว้เรื่อยๆ หรือแปะโน้ตให้ทั่วทุกที่ที่คุณแม่นั่งบ่อยๆ โดยเฉพาะเก้าอี้ให้นมหรือที่ที่ปั๊มนมว่า “ดื่มน้ำด้วยจ้า!” รวมทั้งการกินน้ำผลไม้ หรือผลไม้ที่มีปริมาณน้ำมาก เช่น แตงโมก็เป็นไอเดียเติมน้ำในร่างกายได้ดี

น้ำแบบนี้คุณแม่ควรเลี่ยง

แม้ว่าคุณแม่ต้องดื่มน้ำให้มากขึ้นช่วงให้นมลูก แต่คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มประเภทชา กาแฟ แอลกอฮอล์ เครื่องดื่มชูกำลัง เพราะลูกอาจได้รับคาเฟอีนหรือสารอื่นๆ ในเครื่องดื่มเหล่านี้ผ่านน้ำนมได้ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของลูกได้ค่ะ

ดังนั้นเพื่อให้ร่างกายได้รับน้ำไปสร้างน้ำนมอย่างเพียงพอ คุณแม่จะดื่มน้ำอุ่นหรือน้ำเย็นก็ได้ เพราะไม่ได้ทำให้ปริมาณน้ำนมน้อยลงหรือมากขึ้น ขอให้ดื่มให้มากพอและดื่มแล้วคุณแม่มีความสุข แล้วจะส่งผลดีต่อการสร้างน้ำนมค่ะ

นมแม่ดีที่สุดต่อสมองเด็ก

เพราะมี MFGM เยื่อหุ้มอนุภาคไขมันในน้ำนม ช่วยให้เซลล์ไขมันคงรูปอยู่ได้ในน้ำนม MFGM ประกอบด้วยสารอาหารต่างๆ เช่น โปรตีนต่างๆ และไขมันเชิงซ้อน ซึ่งล้วนแต่เป็นสารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและสมองเด็ก และมีดีเอชเอ กรดไขมันที่ช่วยพัฒนาสมองเด็กนั่นเอง